Luns emotivo. Nanas da cebola.

  

 

 

   Son moitas as traxedias que unha persoa o longo da súa vida pode chegar a vivir, entre elas está a perda da liberdade, que vai asociada a ausencia da dignidade e respecto entre os seres humanos.

   Miguel Hernández regalounos un desgarrador relato da súa experiencia da perda da liberdade, acompañada da dor de non poder axudar á súa muller nos traballos para alimentar o seu fillo e así poder ter unha vida familiar.

   Desde a cárcere de Torrijos con data 12 de setembro do 1939, escribiulle a súa muller, Josefina Manresa, a seguinte carta:

 

“Esta semana, como las anteriores, llega martes y no ha llegado tu carta. También empiezo a escribir ésta para que me dé tiempo a echarla después, cuando el correo me traiga la tuya, que no creo que falte hoy. Estos días me los he pasado cavilando sobre tu situación, cada día más difícil. El olor de la cebolla que comes me llega hasta aquí, y mi niño se sentirá indignado de mamar y sacar zumo de cebolla en vez de leche. Para que lo consueles, te mando esas coplillas que le he hecho, ya que aquí no hay para mí otro quehacer que escribiros a vosotros y desesperarme”.

 

A cebola é xeada

pechada e pobre: 

xeada dos teus días 

e das miñas noites. 

Fame e cebola: 

xeo negro e xeada

grande e redonda. 

 

Na berce da fame 

o meu neno estaba. 

Con sangue de cebola 

aleitábase. 

Pero o teu sangue 

xeado de azucre, 

cebola e fame.

 

Unha muller morena, 

resolta en lúa, 

derrámase fío a fío 

sobre o berce. 

Ri, neno, 

que che tragas a lúa 

cando é preciso. 

 

Laverca da miña casa, 

ri moito. 

É a túa risa nos ollos 

a luz do mundo. 

Ri tanto 

que a miña alma ao oírche, 

bata o espazo. 

 

A túa risa faime libre, 

ponme ás. 

Soidades quítame, 

cárcere arríncame. 

Boca que voa, 

corazón que nos teus beizos

lostrega. 

 

É a túa risa a espada 

máis vitoriosa. 

Vencedor das flores 

e as lavercas. 

Rival do sol, 

porvir dos meus ósos 

e do meu amor. 

 

A carne batendo, 

súbito a pálpebra, 

e o neno como nunca
coloreado. 

Canto xílgaro 

remóntase, aletea, 

desde o teu corpo! 

 

Espertei de ser neno. 

Nunca espertes. 

Triste levo a boca. 

Ri sempre. 

Sempre no berce, 

defendendo a risa 

pluma por pluma. 

 

Ser de voo tan alto, 

tan estendido, 

que a túa carne parece 

ceo cernido. 

Se eu puidese 

remontarme á orixe 

da túa carreira!

 

Ao oitavo mes ris 

con cinco azares. 

Con cinco diminutas 

ferocidades. 

Con cinco dentes 

como cinco xasmíns 

adolescentes.

 

Fronteira dos bicos 

serán mañá, 

cando na dentadura 

sintas unha arma. 

Sintas un lume 

correr dentes abaixo 

buscando o centro.

 

Voa neno na dobre 

lúa do peito. 

El, triste de cebola. 

Ti, satisfeito. 

Non te derrubes. 

Non saibas o que pasa 

nin o que ocorre.

 

                             Miguel Hernández.

 

https://youtu.be/T2bfgetQois

 

(Traducido ao galego por min).